سفر پزشکیان به باکو و منافع اقتصادی ایران
یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: سفر رئیس جمهور ایران به آذربایجان می تواند ابتکار عمل را به منظور بهبود وضعیت اقتصادی بر عهده بگیرد.
به گزارش مشرق، در آستانه سفر رئیس‌جمهور به جمهوری آذربایجان، مهدی محمد منتصر، کارشناس مسائل بین الملل، معتقد است که این سفر می‌تواند نقطه عطفی در روابط تهران و باکو باشد، به‌ویژه در شرایطی که منطقه قفقاز جنوبی در نتیجه تحولات پس از جنگ دوم قره‌باغ، به آوردگاه رقابت میان قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای تبدیل شده است.
محمد منتصر با اشاره به نزدیکی فزاینده باکو به رژیم صهیونیستی و ترکیه، تصریح کرد که ایران تاکنون اغلب به ابزارهای بازدارنده سخت همچون تهدید نظامی اتکا کرده، اما این ابزار با استفاده بیش از حد، کارایی خود را از دست می‌دهد.
وی تأکید کرد که جمهوری اسلامی باید از موضعی فعال‌تر وارد میدان شود و با تکیه بر ایجاد منافع اقتصادی و زیرساختی مشترک با ایران برای حکام آذربایجان، مسیرهای جدیدی برای مدیریت تحولات منطقه باز کند.
به گفته او، یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌هایی که می‌تواند در این سفر مطرح شود، واردات نفت از جمهوری آذربایجان برای پالایشگاه تبریز است.
وی توضیح داد که باکو حدود ۹۰ درصد از درآمد صادراتی خود را از محل فروش نفت و گاز تأمین می‌کند و در این میان، ایران می‌تواند با واردات روزانه حدود ۱۱۰ هزار بشکه نفت برای تأمین خوراک پالایشگاه تبریز که اکنون با هزینه گزاف از جنوب کشور تا تبریز پماژ می‌شود، هم صرفه‌جویی ارزی داشته باشد و هم خود را به یکی از مشتریان اصلی نفت این کشور تبدیل کند.
محمد منتصر افزود: این سازوکار نه‌تنها اقتصادی است، بلکه جنبه ژئوپلیتیکی دارد، چرا که پیوند دادن اقتصاد آذربایجان به ظرفیت‌های ایران می‌تواند اثرگذاری ایران را در سیاست‌های آذربایجان افزایش داده و بازیگران متخاصمی چون رژیم صهیونیستی را تا حدودی محدودتر کند. این کار همچنین هزینه ایجاد تنش با ایران را افزایش داده و منافع ثبات روابط را برای باکو افزایش می‌دهد. او یادآور شد که فروش نفت و گاز رگ حیاتی حکام آذربایجان است و تل‌آویو تنها با خرید روزانه ۹۰ هزار بشکه نفت توانسته جایگاه خود را در مناسبات باکو تحکیم ببخشد؛ ایران هم باید از این راهکار استفاده کند.
او اضافه کرد: با بررسی‌های انجام شده روشن شد که پالایشگاه تبریز نیاز به آپگرید شدن برای افزایش بازدهی دارد. این آپگرید در صورتی که بخواهد مطابق نفت ایران انجام شود ۱.۷ میلیارد دلار هزینه دارد اما آپگرید مطابق نفت خام آذری تنها با ۵۰۰ میلیون دلار قابل انجام است.
در ادامه، این کارشناس بین الملل به موضوع کریدور شمال–جنوب پرداخت و گفت: اگرچه سال‌هاست که پروژه رشت–آستارا به‌عنوان حلقه مفقوده این کریدور متوقف مانده، اما ایران می‌تواند با احداث کریدور ریلی ارس، با اتصال ریلی به خاک جمهوری آذربایجان، این طرح راهبردی را به سرانجام برساند.
به گفته او، اگر خط ریلی باکو از آقبند به اردوباد در نخجوان، از طریق خاک ایران برقرار شود، آذربایجان دیگر نیاز واقعی به اجرای کریدور زنگه‌زور نخواهد داشت؛ کریدوری که با حمایت ترکیه پیگیری می‌شود و تهدیدی برای منافع راهبردی ایران است. با تکمیل پروژه ارس، جمهوری آذربایجان برای ارتباطات سرزمینی خود به ایران متکی خواهد شد که این نیز به نوبه خود بر نوع سیاست‌ورزی باکو نسبت به ما تأثیر خواهد داشت.
وی تصریح کرد که این اتصال می‌تواند ایران را وارد مسیر ترانزیتی ترانس‌کاسپین نیز بکند و جایگاه کشور را در تحولات اقتصادی آسیای مرکزی و قفقاز ارتقا دهد.
محمد منتصر سپس با اشاره به ظرفیت بلااستفاده مسیر ریلی جلفا–نخجوان گفت: این مسیر، که به شبکه ریلی ارمنستان و سپس گرجستان و روسیه متصل می‌شود، در حال حاضر تنها به دلیل اختلافات سیاسی باکو و ایروان مسدود مانده است.
او تأکید کرد که ایران می‌تواند از روابط خود با دو طرف استفاده کند و با توافقات دوجانبه، این مسیر را به‌سوی گرجستان و روسیه به روی خود باز کند؛ امری که بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید در زیرساخت و یا حتی نهایی شدن توافق صلح بین ارمنستان و آذربایجان، کریدور شمال–جنوب را فوراً فعال خواهد کرد.
وی در بخش دیگری از گفتگو به نقش ایران در سازوکار منطقه‌ای ۳+۳ (ایران، ترکیه، روسیه + سه کشور قفقاز جنوبی) اشاره کرد و گفت: تهران می‌تواند از این بستر برای ایفای نقشی فعال در روند صلح استفاده کند.
محمد منتصر افزود که اگر ایران در این سازوکار منفعل بماند، این خطر وجود دارد که روسیه و ترکیه توافقاتی دوجانبه را پیش ببرند که در آن جایی برای منافع ایران نباشد. اتفاقی که در روند آستانه برای ایران رقم خورد و سال‌ها بعد در ماجرای سقوط سوریه نتیجه تلخ آن را چشیدیم.
او همچنین موضوع تعیین سفیر ایران در باکو را یکی از مواردی دانست که باید در این سفر تعیین تکلیف شود. وی خاطرنشان کرد که پس از گذشت بیش از ۱۰ ماه، هنوز جایگاه سفیر ایران در آذربایجان خالی مانده و برخی گزارش‌ها از عدم موافقت باکو با گزینه‌های پیشنهادی تهران حکایت دارد.
به گفته او، چنین اتفاقی در روابط کشور بزرگی سایت رسمی بت فوروارد چون جمهوری اسلامی ایران و کشوری در سطح آذربایجان اصلاً مرسوم نیست و شاید بهتر بود اصل سفر دکتر پزشکیان به باکو مشروط به پذیرش سفیر ما از سوی این دولت همسایه می‌شد. حل مقتدرانه این مسئله در سفر پیش رو می‌تواند آسیبی که وجهه دیپلماتیک ایران از این رویداد دیده است را تا حدودی ترمیم کند.
در پایان، محمد منتصر با اشاره به تغییر لحن مقامات آذربایجان در ماه‌های اخیر گفت: باکو اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز به همراهی یا دست‌کم عدم مخالفت ایران با دستورکار آذربایجان در روند صلح با ارمنستان دارد.
وی تأکید کرد که این وضعیت، یک فرصت محدود است و اگر ایران بتواند با دیپلماسی هوشمندانه و استفاده از ابزارهای قدرت از آن بهره ببرد، منافع راهبردی خود در منطقه را برای سال‌ها تثبیت خواهد کرد.
محل دقیق دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم کجاست؟
دور دوم مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا قرار است روز شنبه در سفارت عمان در رم برگزار شود.
به گزارش مشرق، دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا روز شنبه در سفارت عمان در رم برگزار می‌شود. این مذاکرات احتمالا حوالی ساعت ۵ صبح به وقت محلی آغاز شود و دست‌کم پنج ساعت ادامه داشته باشد.
آمریکا امیدوار است که این دور از مذاکرات با تدوین یک چارچوب برای گام‌های بعدی در سایت رسمی بت فوروارد روند گفت‌وگوها به پایان برسد.
روایت سخنگوی کرملین از بازخورد پوتین به پیام رهبر ایران
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه پس از دریافت پیام رهبر عالی ایران که توسط عباس عراقچی وزیر امور خارجه به وی ابلاغ شد، بهترین‌ها را برای مقام معظم رهبری آرزو کرد.
به گزارش مشرق، دیمیتری پسکوف جمعه ۲۹ فروردین ۱۴۰۴ در پاسخ به پرسشی دراین باره گفت: پوتین از عراقچی خواست که بهترین آرزوها و پیام پرمحتوایی را به آیت‌الله خامنه‌ای ابلاغ کند.
سید عباس عراقچی وزیر خارجه کشورمان که در راس هیاتی دیپلماتیک برای گفتگو و رایزنی با مقام‌های عالی‌رتبه روسیه و تسلیم پیام مکتوب رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور فدراسیون روسیه به مسکو سفر کرده است، بعد از ظهر امروز پنجشنبه با ولادمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفتگو کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این دیدار ضمن تقدیم پیام مکتوب مقام معظم رهبری به رئیس جمهور روسیه، نقطه‌نظرات و مواضع جمهوری اسلامی ایران را در خصوص موضوعات دستور کار روابط دوجانبه، همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی را تشریح کرد.
لاوروف که از مقامات روسی حاضر در دیدار همتای ایرانی خود با پوتین بود، روز جمعه در ساختمان تشریفات وزارت خارجه روسیه میزبان عراقچی بود تا به گفته وزیر امور خارجه کشورمان، جزئیات مباحث مطرح شده در آن ملاقات، به صورت تفصیلی در مذاکرات دو جانبه روز جمعه بررسی شود.
وزیران امور خارجه ایران و روسیه در پایان مذاکرات دوجانبه که به مدت حضور سه ساعت به طول انجامید در کنفرانس خبری مشترک پاسخگوی پرسش‌های خبرنگاران بودند.
پیش از این، وزیر امور خارجه با اشاره به دیدار بعدازظهر پنجشنبه خود با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه گفت: در این سفر، در وهله نخست، حامل پیام مقام معظم رهبری بودم، پیامی که ایشان نگارش فرموده بودند و مباحث مختلفی را در بر می‌گرفت، هم مسائل منطقه‌ای و هم بحث‌های دوجانبه و همکاری‌هایی که با روسیه در جریان است.
وی ادامه داد: این نامه حاوی نکات سایت رسمی بت فوروارد مهمی بود که مدنظر مقام معظم رهبری بود که با رئیس‌جمهور روسیه طرح کنند. این نامه را در طول ملاقات با آقای پوتین خواندم و توضیحات تکمیلی ارائه کردم و بعد، بحث مفصلی درباره همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای داشتیم.
روایت سخنگوی کرملین از بازخورد پوتین به پیام رهبر ایران
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه پس از دریافت پیام رهبر عالی ایران که توسط عباس عراقچی وزیر امور خارجه به وی ابلاغ شد، بهترین‌ها را برای مقام معظم رهبری آرزو کرد.
به گزارش مشرق، دیمیتری پسکوف جمعه ۲۹ فروردین ۱۴۰۴ در پاسخ به پرسشی دراین باره گفت: پوتین از عراقچی خواست که بهترین آرزوها و پیام پرمحتوایی را به آیت‌الله خامنه‌ای ابلاغ کند.
سید عباس عراقچی وزیر خارجه کشورمان که در راس هیاتی دیپلماتیک برای گفتگو و رایزنی با مقام‌های عالی‌رتبه روسیه و تسلیم پیام مکتوب رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور فدراسیون روسیه به مسکو سفر کرده است، بعد از ظهر امروز پنجشنبه با ولادمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفتگو کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این دیدار ضمن تقدیم پیام مکتوب مقام معظم رهبری به رئیس جمهور روسیه، نقطه‌نظرات و مواضع جمهوری اسلامی ایران را در خصوص موضوعات دستور کار روابط دوجانبه، همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی را تشریح کرد.
لاوروف که از مقامات روسی حاضر در دیدار همتای ایرانی خود با پوتین بود، روز جمعه در ساختمان تشریفات وزارت خارجه روسیه میزبان عراقچی بود تا به گفته وزیر امور خارجه کشورمان، جزئیات مباحث مطرح شده در آن ملاقات، به صورت تفصیلی در مذاکرات دو جانبه روز جمعه بررسی شود.
وزیران امور خارجه ایران و روسیه در پایان مذاکرات دوجانبه که به مدت حضور سه ساعت به طول انجامید در کنفرانس خبری مشترک پاسخگوی پرسش‌های خبرنگاران بودند.
پیش از این، وزیر امور خارجه با اشاره به دیدار بعدازظهر پنجشنبه خود با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه گفت: در این سفر، در وهله نخست، حامل پیام مقام معظم رهبری بودم، پیامی که ایشان نگارش فرموده بودند و مباحث مختلفی را در بر می‌گرفت، هم مسائل منطقه‌ای و هم بحث‌های دوجانبه و همکاری‌هایی که با روسیه در جریان است.
وی ادامه داد: این نامه حاوی نکات سایت رسمی بت فوروارد مهمی بود که مدنظر مقام معظم رهبری بود که با رئیس‌جمهور روسیه طرح کنند. این نامه را در طول ملاقات با آقای پوتین خواندم و توضیحات تکمیلی ارائه کردم و بعد، بحث مفصلی درباره همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای داشتیم.
آنچه که در سه ساعت گفت‌وگوی عراقچی و لاوروف در مسکو مطرح شد
عراقچی که برای رایزنی با مقام‌های عالی‌رتبه روسیه و تسلیم پیام مکتوب رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور فدراسیون روسیه به مسکو سفر کرده است، ظهر جمعه با سرگئی لاوروف همتای روس خود به مدت ۳ ساعت گفتگو کرد.
به گزارش مشرق، وزرای امور خارجه ایران و روسیه در این دیدار در خصوص طیف گسترده‌ای از موضوعات مرتبط با روابط دوجانبه و همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله تحولات منطقه غرب آسیا، وضعیت فلسطین اشغالی، سوریه، لبنان، یمن، افغانستان، دریای خزر، قفقاز و اوکراین و روند گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا گفتگو و تبادل نظر کردند.
عراقچی و لاوروف با اشاره به اهمیت انعقاد معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به‌عنوان مهم‌ترین جلوه همکاری میان دو کشور تصریح کردند این معاهده زمینه‌ساز گسترش تعاملات و همکاری‌های راهبردی کشور در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی - تجاری، گردشگری، علمی و آموزشی، دانشگاهی، فرهنگی، رسانه‌ای و نیز روابط مردمی را بیش از پیش ارتقا داده و پس از تصویب در مجالس دو کشور باید اجرای آن به صورت جدی دنبال شود.
طرفین همچنین با ابراز خرسندی از افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور در سال گذشته، بر ضرورت شناسایی ظرفیت‌های گسترده استفاده نشده در دو کشور و بهره‌برداری از آنها تاکید کردند.
وزیر امور خارجه کشورمان بر اهتمام جمهوری اسلامی ایران برای ارتقای روابط دو کشور در راستای منافع متقابل تاکید کرد.
عراقچی همچنین مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران را در قبال تحولات فلسطین، سوریه، لبنان و افغانستان تشریح کرد و تصریح نمود: جمهوری اسلامی ایران با دقت روند تحولات در منطقه را رصد می‌کند و بر موضع اصولی خود مبنی بر ضرورت برقراری صلح و ثبات پایدار و حفظ حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی کشورهای منطقه به دور از مداخلات مخرب خارجی و به منظور اطمینان از عدم سوء استفاده جریان‌های تروریستی از وضعیت موجود و یا اشغالگری و تجاوز رژیم صهیونیستی پای می‌فشارد.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا بر اهمیت مشورت و رایزنی با روسیه تاکید کرد و افزود: روسیه به عنوان عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد که دارای جایگاه همکار شریک راهبردی با ایران است، می‌تواند در این مسیر کمک کننده باشد و ما در این‌خصوص به مشورت‌های خود ادامه خواهیم داد.
وزیر امور خارجه روسیه نیز در این دیدار، روابط خوب روسیه-ایران را در راستای تامین منافع متقابل دو ملت دانست و بر اهمیت معاهده جامع مشارکت راهبردی به‌عنوان مبنایی برای گسترش و تعمیق مناسبات در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، انرژی، فرهنگی و گردشگری تاکید کرد.
سرگئی لاوروف با اشاره به ارتقای روابط دوجانبه به سطح راهبردی، لازم الاجرا شدن موافقتنامه تجارت ازاد بین ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیایی در روزهای آتی و همکاری دو کشور در دیگر تشکل‌های چندجانبه مثل بریکس و شانگهای را به عنوان زمینه‌های مساعد برای توسعه و تعمیق بیش از پیش روابط دو کشور ذکر کرد و ضرورت تسریع در اجرای طرح‌های همکاری از جمله طرح راه‌آهن رشت-آستارا، همکاری در حوزه انرژی، حمل و نقل و دالان شمال-جنوب را مورد تاکید قرار داد.
لاوروف همچنین با تبیین مواضع روسیه در رابطه با وضعیت فلسطین اشغالی، مخالفت این کشور را با هر طرحی که متضمن کوچاندن اجباری مردم فلسطین باشد اعلام کرد و نسبت به تشدید ناامنی در منطقه به واسطه ادامه قانون‌شکنی‌ها هشدار داد.
وزیر امور خارجه روسیه با تشکر از رویکرد مسئولانه ایران در رابطه با موضوع هسته‌ای، ضمن استقبال از گفتگوهای غیرمستقیم ایران-آمریکا، موضع ایران مبنی بر تمرکز بر موضوع رفع تحریم‌های غیرقانونی آمریکا و بحث هسته‌ای را منطقی توصیف کرد و آمادگی روسیه را برای هرگونه مساعدت در این روند اعلام نمود.
عراقچی که پنجشنبه در سفری دو روزه بنا به دعوت رسمی لاوروف همتای روس خود به مسکو سفر کرد، در نخستین روز این سفر با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه دیدار داشت و پیام مکتوب رهبر معظم انقلاب را وی تسلیم کرد.
لاوروف که از مقامات روسی حاضر در دیدار همتای ایرانی خود با پوتین بود، روز جمعه در ساختمان تشریفات وزارت خارجه روسیه میزبان عراقچی بود تا به گفته وزیر امور خارجه کشورمان، جزئیات مباحث مطرح شده در آن ملاقات، به صورت تفصیلی در مذاکرات دو جانبه روز جمعه بررسی شود.
بنا بر گزارش ریانووستی، لاوروف در سخنان آغازین مذاکرات با عراقچی گفت: پوتین رئیس‌جمهور روسیه و وزیر خارجه ایران روز پنجشنبه گفتگوهای پرمحتوایی داشتند و رئیس جمهور از این بابت بسیار رضایتمند بود.
وزیر امور خارجه روسیه گفت: مذاکرات پوتین و وزیر خارجه ایران بیانگر پویایی بی سابقه سایت رسمی بت فوروارد گفتگوی سیاسی میان دو کشور است.
بنا بر این گزارش، عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران نیز گفت: پیام مقام معظم رهبری به رئیس‌جمهور روسیه به جهانیان نشان داد که تهران، مسکو را شریک راهبردی خود می داند.